لیفتراک‌ها ابزارهای حیاتی در محیط‌های صنعتی، انبارها و کارخانجات هستند که برای جابجایی بارهای سنگین طراحی شده‌اند. با این حال، استفاده نادرست از این تجهیزات می‌تواند به حوادث جدی، آسیب‌های جسمانی و خسارات مالی منجر شود. برای افزایش ایمنی اپراتور و کاهش خطرات احتمالی در حین کار با لیفتراک، یک سری دستورالعمل‌ها تدوین شده‌اند که در این مقاله آنها را به طور کامل توضیح می‌دهیم.
با فابکو، انواع لیفتراک‌های باکیفیت و تجهیزات انبارداری مطمئن را همراه با خدمات پس از فروش حرفه‌ای دریافت کنید.
مشاوره رایگان با کارشناسان ما: 02137495
آموزش و صلاحیت اپراتور لیفتراک
برای کار با لیفتراک، داشتن آموزش مناسب و صلاحیت لازم ضروری است. اپراتورها باید دوره‌های آموزشی معتبر را بگذرانند تا با نحوه عملکرد لیفتراک، خطرات احتمالی و قوانین ایمنی آشنا شوند. این آموزش‌ها شامل شناخت اجزای لیفتراک، یادگیری تکنیک‌های رانندگی ایمن و مدیریت شرایط اضطراری است. اپراتور باید حداقل ۱۸ سال سن داشته باشد، از سلامت جسمانی و روانی برخوردار بوده و گواهینامه معتبر برای رانندگی با لیفتراک دریافت کرده باشد. همچنین، آشنایی با مدل خاص لیفتراک مورد استفاده اهمیت زیادی دارد؛ زیرا هر مدل ممکن است ویژگی‌های منحصربه‌فردی داشته باشد.
بازرسی لیفتراک قبل از استفاده
یکی از مهم‌ترین اقدامات برای اطمینان از ایمنی لیفتراک، انجام بازرسی روزانه قبل از شروع کار است. این فرآیند تضمین می‌کند که لیفتراک در شرایط ایمن قرار دارد و از بروز مشکلات ناگهانی جلوگیری می‌کند. موارد زیر باید بررسی شوند:
- ⏺چرخ‌ها و لاستیک‌ها: اطمینان از عدم وجود پارگی، سایش بیش از حد یا آسیب در لاستیک‌ها
- ⏺شاخک‌ها و بالابرها: بررسی ترک، خم‌شدگی یا هرگونه نقص در شاخک‌ها و سیستم بالابر
- ⏺سیستم هیدرولیک: کنترل نشتی روغن یا خرابی در سیستم هیدرولیک
- ⏺ترمزها و فرمان: اطمینان از عملکرد صحیح ترمزها و سیستم فرمان
- ⏺بوق و چراغ‌ها: بررسی کارکرد بوق، چراغ‌های هشدار و چراغ‌های جلو و عقب
- ⏺باتری یا سوخت: بررسی سطح شارژ باتری یا سوخت و اطمینان از عدم وجود نشتی
هرگونه نقص یا مشکل باید فورا گزارش شود و تا زمان رفع کامل، از لیفتراک استفاده نشود.
✔️بیشتر بخوانید: جلوگیری از درد و کوفتگی اپراتورهای لیفتراک
نکات مهم برای رانندگی ایمن با لیفتراک
رانندگی ایمن با لیفتراک نیازمند رعایت اصول و احتیاط مداوم است. اپراتورها باید همیشه با سرعت مجاز حرکت کنند که معمولاً بین ۸ تا ۱۲ کیلومتر بر ساعت تعیین می‌شود. در مناطق شلوغ یا نزدیک به عابران پیاده، سرعت باید کاهش یابد تا از برخورد جلوگیری شود. حفظ فاصله ایمن از سایر وسایل نقلیه، لیفتراک‌ها و عابران پیاده نیز حیاتی است. هنگام حمل بار، شاخک‌ها باید در پایین‌ترین حالت ممکن قرار گیرند تا دید اپراتور حفظ شود. در صورتی که بار، دید را محدود کند، استفاده از آینه‌ها یا کمک یک راهنما (فرد ناظر) ضروری است. رانندگی در نزدیکی لبه‌های سکوها یا پرتگاه‌ها باید با احتیاط کامل انجام شود تا لیفتراک واژگون نشود.
بارگیری و تخلیه ایمن
بارگیری و تخلیه بار یکی از حساس‌ترین مراحل کار با لیفتراک است. اپراتور باید از ظرفیت مجاز لیفتراک آگاه باشد و هرگز باری سنگین‌تر از حد مجاز بلند نکند. بار باید به‌طور یکنواخت روی شاخک‌ها قرار گیرد تا تعادل لیفتراک حفظ شود. هنگام بلند کردن بار، شاخک‌ها باید کاملاً زیر پالت قرار گیرند و بار به آرامی بالا برده شود تا حرکات ناگهانی اتفاق نیفتد. در حین جابجایی، بار باید نزدیک به دکل لیفتراک نگه داشته شود تا مرکز ثقل تغییر نکند. همچنین، هنگام تخلیه، بار باید به آرامی روی سطح صاف قرار گیرد و از تخلیه روی سطوح شیب‌دار یا ناپایدار خودداری شود.
ایمنی در محیط کار
محیط کاری ایمن نقش کلیدی در کاهش حوادث دارد. مسیرهای تردد لیفتراک باید عاری از موانع، مواد لغزنده یا سطوح ناهموار باشند. نصب علائم هشداردهنده و خط‌کشی‌های ایمنی در مناطق پرتردد ضروری است. همچنین، مناطق مخصوص عابران پیاده باید از مسیرهای لیفتراک جدا شوند تا از برخورد احتمالی جلوگیری شود. اپراتورها باید به عابران پیاده اولویت دهند و در تقاطع‌ها یا نقاط کور با احتیاط بیشتری رانندگی کنند. استفاده از بوق برای هشدار به افراد در نزدیکی نیز توصیه می‌شود.
استفاده از تجهیزات ایمنی
استفاده از تجهیزات ایمنی برای اپراتورها اجباری است. کمربند ایمنی لیفتراک باید همیشه بسته شود؛ زیرا در صورت واژگونی می‌تواند از پرتاب شدن اپراتور جلوگیری کند. علاوه بر این، تجهیزات حفاظت فردی (PPE) مانند کلاه ایمنی، کفش‌های ایمنی با سرپنجه فلزی و جلیقه بازتابنده باید استفاده شوند. در محیط‌های پر سر و صدا، محافظ گوش نیز توصیه می‌شود.
توقف و پارک لیفتراک
پس از اتمام کار، لیفتراک باید در محل تعیین‌شده پارک شده، موتور خاموش و کلید حتما برداشته شود. پس از توقف، باید شاخک‌ها را کاملا پایین آورده و دکل را به حالت عمودی تنظیم کنید. پارک کردن لیفتراک در مسیرهای تردد یا ورودی‌ها ممنوع است و باید از پارک در شیب‌های تند اجتناب شود.
ایمنی در شرایط خاص
کار با لیفتراک در شرایط خاص مانند شیب‌ها، سردخانه‌ها یا فضاهای بسته نیازمند توجه و احتیاط بیشتری است. این شرایط می‌توانند خطرات منحصربه‌فردی ایجاد کنند که با رعایت نکات ایمنی خاص قابل مدیریت هستند. در ادامه، دستورالعمل‌هایی برای مواجهه با این موقعیت‌ها ارائه کرده‌ایم.
- ◼️کار در شیب‌ها: هنگام حرکت در شیب، بار باید رو به بالا باشد تا از واژگونی جلوگیری شود. چرخش در شیب‌ها خطرناک بوده و باید تا حد امکان از این کار جلوگیری کرد.
- ◼️کار در سردخانه‌ها: در محیط‌های سردخانه، باید از لیفتراک‌های مخصوص با لاستیک‌های مناسب استفاده شود. کاهش دید ناشی از بخار در این محیط‌ها نیازمند احتیاط بیشتری است.
- ◼️کار در فضای بسته: در فضاهای بسته، لیفتراک‌های برقی به دلیل عدم تولید گازهای سمی ترجیح داده می‌شوند. تهویه مناسب محیط نیز باید بررسی شود.
داشتن واکنش مناسب در حوادث
در صورت بروز حادثه، اپراتور باید خونسردی خود را حفظ کند. همچنین، در هنگام واژگونی لیفتراک، اپراتور باید کمربند ایمنی را بسته نگه داشته، بدن خود را به سمت لیفتراک متمایل کرده و دستگیره‌ها را محکم بگیرد. در صورت آتش‌سوزی، لیفتراک باید فورا خاموش شده و اپراتور محل را ترک کند. استفاده از کپسول آتش‌نشانی در صورت امکان و گزارش سریع حادثه به مسئول ایمنی ضروری است.
نگهداری و تعمیرات منظم لیفتراک
نگهداری منظم لیفتراک برای حفظ عملکرد ایمن آن حیاتی است. بازرسی‌های دوره‌ای باید طبق برنامه انجام شده و قطعات فرسوده یا آسیب‌دیده فورا تعویض شوند. تعمیرات باید تنها توسط تکنسین‌های مجاز انجام گیرند و تا زمان رفع کامل مشکل، از لیفتراک استفاده نشود.
سخن پایانی
رعایت دستورالعمل‌های ایمنی در کار با لیفتراک نه‌تنها از جان اپراتورها و سایر کارکنان محافظت می‌کند، بلکه بهره‌وری و ایمنی کلی محیط کار را بهبود می‌بخشد. آموزش مداوم، بازرسی‌های منظم و توجه به جزئیات می‌توانند از بروز حوادث جلوگیری کنند. برای اطمینان از استفاده از لیفتراک‌های باکیفیت و خدمات پس از فروش مطمئن، می‌توانید انواع لیفتراک را از قابکو خریداری کنید. شرکت فابکو به عنوان یکی از ارائه‌دهندگان معتبر لیفتراک و تجهیزات انبارداری در ایران، گزینه‌ای مناسب برای تأمین نیازهای صنعتی شماست.
